Nederlands vestigingsklimaat, strijd rond AI & Europese wetgeving

‍Vestigingsklimaat Nederland
‍De discussie over het vestigingsklimaat van Nederland kwam deze maand in een stroomversnelling. Peter Wennink van ASML deed de spreekwoordelijke aftrap tijdens The State of Dutch Tech door zijn teleurstelling uit te spreken over de vermeende desinteresse van politici. En dit had resultaat, zowel qua media-aandacht als voor de activatie van de politiek.

Zijn zorgen worden bevestigd door de cijfers. Nederland heeft weliswaar nog steeds een van de sterkste tech-ecosystemen, maar de groei gaat minder snel dan in andere landen. Start-ups vinden lastiger geld en de versobering van de expatregeling tast de concurrentiepositie aan.

Inmiddels zijn ook de eerste resultaten te melden. Het eerdergelekte ‘project Beethoven’ van de overheid, heeft inmiddels een kapitaalinjectie van 2,5 miljard euro  opgeleverdom de chipsector te behouden en het ondernemersklimaat voor te verbeteren. Investeringenin de infrastructuur en wetenschappelijk onderwijs moeten helpen voorkomen datbedrijven als ASML en andere spelers in dechipsector naar het buitenland vertrekken.

Dit bedrag zou deels gefinancierd worden uit het Nationaal Groeifonds. De vierde ronde van het stimuleringsplan Nationaal Groeifonds wordt tot 1 juni uitgesteld. De 3,4 miljard euro die ermee gemoeid is gaat voorlopig de ijskast in.

Verder blijft de versobering vande 30%-regeling voor expats een belangrijk politiek en maatschappelijk discussiepunt. De plannen om die verder te versoberen zijn voorlopig geparkeerd,onder andere door twijfels bij de BBB en het CDA. Het economische belang lijkt hier voorrang te krijgen op de kritiek over de sociale ongelijkheid en misbruik van de regeling.

‍Strijd rond AI-chips en -experts en marktaandeel intensiveert
‍De concurrentiestrijd rond AI-technologie loopt hoog op. Als mede-oprichter van OpenAI en voormalig bestuurslid, spant Elon Musk een rechtszaak aan tegen Sam Altman, de topman van het bedrijf achter ChatGPT. Musk beschuldigt Altman ervan het ‘open’ karakter van het non-profitbedrijf ingeruild te hebben voor een winstoogmerk. OpenAI opende de tegenaanvaldoor de een mailwisseling met de Musk te publiceren. Daaruit blijkt dat hij teleurgesteld was in de afwijzing van zijn voorstel om OpenAI onderdeel te maken van de AI-divisie van Tesla.

Ondertussen introduceerde chipgigant Nvidia een aantal revolutionaire nieuwe AI-chips. Het bedrijf is verreweg de grootste op deze markt. Om die reden hebben bedrijven als Google,Samsung, Intel en Qualcom de handen ineen geslagen om de hegemonie van het bedrijf te breken. De coalitie wil een suite van software en tools ontwikkelen voor het aansturen van verschillende AI-chips, die op elk computersysteem kan draaien. Nvidia zou daarmee niet langer de exclusieve leverancier van AI-chips en bijbehorende software zijn.

En dan is er nog de strijd om AI-talent. Grote spelers OpenAI, Microsoft, Google en Meta jagen op experts en zijn bereid daar flink voor in de buidel te tasten. Zo neemt Mark Zuckerberg van Meta AI-experts aan via email en zonder sollicitatiegesprek. Ook Microsoft haalt steeds meer AI-talent in huis. Ceo Satya Nadella zei onlangs zelfs dat het bedrijf zeker niet afhankelijk is van de partnership met OpenAI.  Daarnaast werd bekend dat Mustafa Suleyman, medeoprichter van de succesvolle AI-bedrijven DeepMind en Inflection, de Copilot-divisie van Microsoft gaat leiden.

Google zit ook niet stil, maar viel vooral op door een blunder op AI-gebied. Zo ging de chatbot Gemini de mist in door ‘woke’ ideeën toe te passen op historische afbeeldingen. Ook heeft het bedrijf moeite om talent te behouden. Medeoprichter Sergey Brin zou een AI-expert zelfs persoonlijk gebeld hebben om die ervan te weerhouden naar concurrent OpenAI te gaan.

‍AI-en techwetgevingen officieel
‍Na jaren van werk en intensieve onderhandelingen is de AI Act officieel goedgekeurd door het Europees Parlement. De verordening moet Europa meer grip geven op toepassingen met kunstmatige intelligentie. Een stevige lobby van Europese AI-bedrijven waarschuwde voor de negatieve gevolgen van de strenge regels, maar vooralsnog lijkt dit de snelle innovatie niet te remmen.

Verder werd de Europese Verordening digitale markten, of de Digital Markets Act (DMA), van kracht. Deze wet legt de macht van de grootste techbedrijven aan banden. Dit moet de concurrentiepositie van kleinere platformen verbeteren door ze een eerlijke toegang te geven tot online markten.

De DMA stelt onder andere berichtenverkeertussen verschillende diensten open. Ook mogen app-ontwikkelaars niet langer verplicht worden om het betaalsysteem van een platform te gebruiken. Platformaanbieders mogen bovendien niet meer hun eigen producten of diensten bevoordelen, bijvoorbeeld door ze bovenaan zoekresultaten te zetten. Verder regelt de DMA dat data van platformen naar een ander platform meegenomen mogen worden, en dat vooraf geïnstalleerde apps verwijderbaar moeten zijn. En, tenslotte, komt er een ruimere meldingsplicht voor fusies en overnames om transparantie in de digitale economie te bevorderen.